Wystawa „DRŻENIA”
• Termin: 27.07-30.09.2024. g-odz. 10.00-18.00
• Miejsce: NCK – Centrum św. Jana, ul. Świętojańska 50, Gdańsk
• Wstęp: wolny
• Udogodnienia: pętla indukcyjna, materiały w języku angielskim oraz PJM,
• Osoby artystyczne: Paweł Biełajczuk & Ilya Sadowskiy, Marcin Dymiter, Zuza Golińska, Karolina Hałatek, Daniel Kotowski, Anna Królikiewicz
• Osoby kuratorskie: Natalia Szulga, Anna Walter, Anna Zalewska-Andruszkiewicz
• Udogodnienia: parter, tłumaczenie na PJM (wernisaż, opisy prac, tekst kuratorski), teksty ETR (opisy prac, tekst kuratorski)
Artystyczna opowieść
„Drżenia” to artystyczna opowieść o wielozmysłowym doświadczaniu architektury, indywidualnym odczuwaniu przestrzeni. O tym, że Centrum św. Jana to nie tylko zabytek, ale przede wszystkim miejsce zmysłowych wrażeń. Miejsce rezonujące z jednostkowymi doświadczeniami i zakodowanymi kulturowymi wzorcami, które niosą w sobie odwiedzający, przekraczając jego próg.
Tytułowe drżenia podatne są na indywidualne, bardzo różnorodne odczytania. Rozedrgane mogą być płaszczyzny, obrazy czy dźwięki. Drgania towarzyszą również wszystkim cząsteczkom, odbieranym jako zapachy czy smaki. Drżenie to także reakcja naszego ciała na pewne doświadczenia czy zmysłowe bodźce. Oznaka przebudzenia, wyzwolenia wewnętrznej energii, strachu, radości, podniecenia czy skrajnego wzruszenia.
Odbiór architektury, czy to za sprawą jej przestrzennego wymiaru, wielości wariantów materiałowych czy właściwościom akustycznym, to niewątpliwie złożony proces. Współcześnie podkreśla się wagę holistycznej, wielozmysłowej percepcji. Klasyczny, arystotelesowy podział na pięć zmysłów dawno już odszedł do lamusa i dziś rozróżniamy ich znacznie więcej. Nie działają one w odrębności od siebie, a stanowią zespół receptorów poznawczych. Na odbiór przestrzeni mają także wpływ indywidualne cechy i doświadczenia każdego jej użytkownika.
Centrum św. Jana to przestrzeń pełna napięć
Centrum św. Jana to przestrzeń pełna napięć. Pomimo, że funkcjonuje w nim świecka instytucja kulturalna, budynek wciąż odbierany jest przede wszystkim jako świątynia i miejsce kultu religijnego. Powodować to może dysonans poznawczy. Pomimo desakralizacji kościoła, jego typowa gotycka architektura oraz zachowane we wnętrzu zabytki, w mimowolny sposób wymuszają na odwiedzających specyficzne zachowania. Poruszają się oni według charakterystycznego kodu - ściszają głos, zwracają głowy w stronę ołtarza, z rezerwą zbliżają się do dawnej przestrzeni sacrum. Pomimo zmiany funkcji przestrzeni, nie wyzbyła się ona swojego ceremonialnego charakteru.
Gotycka architektura Centrum św. Jana, jego przeszłość i warstwa symboliczna, specyficzny pejzaż dźwiękowy - te wszystkie elementy stały się inspiracją dla zaproszonych artystów do podjęcia dialogu z tym nietypowym miejscem. Zmagania z tą przestrzenią, nie zawsze komfortowe, zaowocowały stworzeniem zupełnie nieoczywistej opowieści o Centrum, zapraszającej do spojrzenia na jego wnętrze z nowej, wielozmysłowej perspektywy.
7 artystów odkrywa genius loci Centrum św. Jana
Do udziału w wystawie zaprosiłyśmy siódmioro artystów, których dotychczasowa praktyka badała zagadnienia dotyczące konkretnych zmysłów – smaku, węchu, wzroku czy słuchu- oraz relacji człowieka z architekturą i otaczającą go przestrzenią publiczną. Każdy z nich miał możliwość poznania charakteru i historii zabytku podczas spacerów i spotkań. Wszystko po to, by jak najpełniej poczuć to miejsce, zanurzyć się w nim, odnaleźć jego genius loci. Odkryć to indywidualne „coś” wywołujące w każdym z artystów drżenia.
Katalog wystawy
Wystawie towarzyszy katalog zatytułowany „Drżenia. Architektura zmysłów”. W publikacji, oprócz dokumentacji stworzonych obiektów artystycznych, znajdziemy teksty oscylujące wokół motywu wystawy. O haptycznym odbiorze architektury pisze, projektantka i teoretyczka architektury Agnieszka Duniewicz. Anna Zalewska-Andruszkiewicz, kuratorka i producentka wielu wystaw zrealizowanych w Centrum św. Jana, przybliża czytelnikom historię wystawienniczą tego wyjątkowego miejsca. Marta Smolińska, kuratorka i historyczka sztuki, badająca m.in. zjawiska haptyczności w sztuce współczesnej i zajmująca się przewartościowaniem hierarchii zmysłów, przygląda się artystycznym realizacjom prezentowanym na wystawie. Specjalistka projektowania dedykowanego poczuciu bezpieczeństwa, znana ze swoich podcastów i publikacji jako Jo Jurga, spogląda na Centrum św. Jana przez pryzmat 5 zmysłów. Za projekt graficzny tej wielozmysłowej publikacji odpowiada Michał Pecko, autor identyfikacji wizualnej wystawy.
Zrecenzuj wystawę
Osoby odwiedzające wystawę mają okazję do podzielenia się swoimi komentarzami nt. wystawy, wybranej pracy/ prac. Za pomocą social mediów zbieramy Wasze opinie, zdania, doświadczenia i publikujemy je na FB (@NadbaltyckieCentrumKulturywGdansku) tworząc wspólny przewodnik po wystawie.
Oprowadzania po wystawie:
27.07.2024, godz. 13.30 - oprowadzanie z artystkami Karoliną Hałatek i Zuzą Golińską
20.08.2024, godz.18.00 - oprowadzanie z Iwoną Zając
11.09.2024, godz. 18:00 - oprowadzanie z dr. Hubertem Bilewiczem
22.09.2024, godz. 13:30 - oprowadzanie z artystą Danielem Kotowskim tłumaczone na PJM
29.09.2024, godz. 18:00 - finisaż wystawy z oprowadzaniem z artystami Pawełem Biełajczukiem, Ilyą Sadowskiym i Marcinem Dymiterem (zapewniony tłumacz PJM)
Zobacz zdjęcia
Partnerem projektu jest Stowarzyszenie Okno na Świat.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego
