01.01.1990 - 01.01.1990

Anytystress .... tylko kobiety

Europa Nowsza

Program nr 1
Upowszechnianie i promocja twórczości artystycznej

Nadbałtyckie Centrum Kultury
80-851 Gdańsk, ul. Korzenna 33/35
tel. +58 301 10 51, fax +58 301 19 57, e-mail: sekretariat@nck.org.pl

Opis programu:
1. Termin, cykl i miejsce realizacji zadania:
Rok 2006, nieregularnie, Centrum Św. Jana, Ratusz Staromiejski
oraz instytucje kulturalne Gdańska, Gdyni i Sopotu

2. Cel zadania, zasięg terytorialny, liczba uczestników, itp.

Program „Europa Nowsza” jest kontynuacją działań podejmowanych przez NCK w trakcie realizacji programu „My w Unii” w latach 2004 i 2005.
Tym razem wiodącą myślą programu NCK jest pokazanie dorobku kultury gdańskiej, pomorskiej i polskiej w kontekście kultur nowych krajów Unii Europejskiej, a także otwarcie na kultury z innych stron świata – próba stworzenia swoistego universum, otwartego dla różnych nacji. Niewątpliwie asumpt po temu daje ogłoszenie roku 2006 Rokiem Jerzego Giedroyca. Jemu – wychowawcy powojennych pokoleń – zawdzięczamy taką właśnie otwartość i widzenie roli Polski w świecie. Poprzez nasz program chcemy także przedstawić naszym partnerom ze „starej” Unii pokaźny dorobek cywilizacyjny, czasem mało im znany, a czasem wręcz niedoceniany.
Realizacja takiego programu możliwa jest dzięki zasobom infrastrukturalnym NCK (dwa zabytkowe obiekty: Ratusz Staromiejski i kościół Św. Jana, pełniące funkcję sal koncertowych, wystawienniczych i konferencyjnych). Pomoże nam w tym również bardzo dobra współpraca z instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi i samorządem województwa pomorskiego, jak również z naszymi zagranicznymi partnerami.
„Nadbałtyckie Centrum Kultury jest instytucją prowadzącą działalność w zakresie upowszechniania kultury oraz organizowania i prowadzenia współpracy kulturalnej województwa pomorskiego z innymi państwami, w tym w szczególności państwami basenu Morza Bałtyckiego”. Ten punkt Statutu NCK podkreśla rozległość zadań instytucji, która prowadzi działalność wielotematyczną, związaną ze wszystkimi dziedzinami sztuki, organizuje też międzynarodowe konferencje i sympozja.

Projekty składające się na program „Europa Nowsza” są – dla przejrzystości – uszeregowane wg form realizacji, a więc:
I. Interdyscyplinarne
II. Działalność wystawiennicza
III. Konferencje, publikacje

I. Projekty interdysyplinarne
Wzajemne przenikanie się różnych dziedzin sztuki, wynikające nie tylko z rozwoju nowych środków przekazu i włączenia ich do wypowiedzi artystycznych, ale i z oczekiwań publiczności, skłania nas do realizacji projektów interdyscyplinarnych. Dzięki temu wzbogacamy naszą ofertę kulturalną, a także rozszerzamy krąg współpracujących instytucji i organizacji przy ich realizacji. Składnikiem wszystkich projektów jest muzyka, przy czym czasem stanowi ona „bazę” (?więtojańskie świętowanie, festiwale Dźwięki północy, Anima Musica, Musica nos unit); czasem – dopełnienie i wzbogacenie projektu (Europa spełniona?, Lekcja gotyku w Gdańsku, Pomorskie Zaduszki Artystyczne).

1. Europa spełniona? – obchody Roku Giedroycia (kwiecień/maj)
– interdyscyplinarny międzynarodowy projekt konfrontujący wizję Europy Jerzego Giedroycia (twórcy paryskiej „Kultury” w 100-lecie urodzin) z wydarzeniami historii najnowszej. Przypomnienie znaczenia paryskiej „Kultury” dla stanowienia Europy, wyłonienie z jej ogromnej spuścizny poglądów na kształt Europy, giedroyciowej wizji demokracji, (tu: miejsca wybitnej jednostki, artysty, w epoce po-demokratycznej), rozumienia interesu państwa, stosunku do naszych wschodnich sąsiadów (w kontekście choćby ostatnich wydarzeń na Ukrainie czy konfliktów z Białorusią). Do udziału w projekcie zaprosimy zarówno dawnych współpracowników Redaktora, jak i jego „uczniów” – tych, którym zawdzięczamy powstanie III Rzeczypospolitej, a także powrót do Europy. Wystosujemy zaproszenia do m.in. Krzysztofa Pomiana, Czesława Bieleckiego, Mirosława Chojeckiego, Bohdana Osadczuka, Leopolda Ungera, Jana Krzysztofa Bieleckiego, Krzysztofa Kozłowskiego, Marcina Króla, ks. Adama Bonieckiego, Krystyny Zachwatowicz i Andrzeja Wajdy, Adama Zagajewskiego, Krystyny Kurczab-Redlich i innych.
Współpraca – Towarzystwo Opieki nad Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu; wydarzenia będą wpisane do oficjalnego kalendarza obchodów Roku Giedroycia. W planie: konferencja, wystawa, filmy itd.

2. Lekcja gotyku w Gdańsku (26-28 maja 2006)
Wyjątkowość architektoniczna kościoła NMP wyróżnia go spośród setek sakralnych budowli nad Bałtykiem, a jest jedną z największych świątyń w Europie. Jest przestrzenią lokalizacji wspaniałych wykwitów duchowości i kultury artystycznej gdańszczan.
Proponujemy poznanie gdańskiego gotyku w majowe noce. Bryła gotyckich kościołów w przestrzeni miasta jest najlepiej widoczna nocą, gdy odpowiednie oświetlenie wydobywa strukturę gotyku.
Przedstawimy cztery kościoły. W nocy z 26 na 27 maja będą to parafialne świątynie Głównego Miasta: kościół Mariacki i Św. Jana, których mury górują nad zrekonstruowanym w dużym stopniu Głównym Miastem. Następną noc poświęcimy na obejrzenie i poznanie kościołów Starego Przedmieścia: Św. Trójcy i Św.Św. Piotra i Pawła. Wskutek przyjęcia modernistycznej koncepcji układu urbanistycznego Gdańska i budowy trasy Podwala Przedmiejskiego, kościoły te po 1945 r. zostały brutalnie odcięte od Głównego Miasta. Istnieją teraz w zupełnie zmienionym kontekście miasta.
W lekcji gotyku pokażemy indywidualność średniowiecznej gdańskiej architektury, a równocześnie jej ważne miejsce w historii sztuki Polski i całej Europy. Planujemy realizację projektu w formie wykładów rysowanych, ekspozycji materiałów archiwalnych oraz wędrówek na trasie czterech kościołów. Projekt powstaje we współpracy z Wydziałem Architektury Politechniki Gdańskiej, Archiwum Państwowym Gdańsk, Regionalnym Ośrodkiem Badań i Dokumentacji Zabytków, Akademią Sztuk Pięknych w Gdańsku.

3. ?więtojańskie ?więtowanie (20 – 27 czerwca 2005)
odbudowywany przez NCK kościół Św. Jana w Gdańsku jest miejscem znaczącym na kulturalnej mapie Gdańska. To znakomite wnętrze – surowe, a przez to w jakiś sposób magiczne – przyciąga i gdańszczan, i turystów. Cykl imprez skupionych wokół tematyki nocy świętojańskiej powstał w wyniku porozumienia 3 partnerów odpowiedzialnych za realizację poszczególnych wydarzeń. W programie znajdują się: festiwal muzyki operowej (z udziałem Ewy Podleś), organizowany przez Operę Bałtycką w Gdańsku, odpust świętojański Duszpasterstwa ?rodowisk Twórczych w Gdańsku, a także – realizowany przez Nadbałtyckie Centrum Kultury od dziesięciu lat – Koncert ?więtojański z udziałem gwiazdy polskiej sceny muzycznej. Gościliśmy m.in. Stanisława Soykę, Ewę Bem, Mietka Szcześniaka, Annę Szałapak, Edytę Geppert, Renatę Przemyk, Urszulę Dudziak, Anitę Lipnicką i Johna Portera. Całości towarzyszyć będą działania plastyczne twórców młodego pokolenia.
Dzięki takiemu połączeniu różnych dziedzin sztuki publiczność będzie mogła uczestniczyć w interesującym projekcie interdyscyplinarnym.

4. Festiwal Muzyki Inspirowanej Folklorem Dźwięki Północy (sierpień)
To cykliczna impreza międzynarodowa, prezentująca tradycyjną kulturę muzyczną krajów położonych na północnej półkuli. W dotychczasowych festiwalach uczestniczyły zespoły ze Szwecji, Niemiec, Litwy, łotwy, Estonii, Grenlandii, Irlandii, Rosji i Polski. Goszczą u nas przedstawiciele tak egzotycznych ludów, jak Buriaci, Jakuci, Czukcze, Karelianie, Mordwini, Tuwińczycy, Eskimosi.
Festiwal ma swój oryginalny klimat, doceniany zarówno przez widzów, jak i samych artystów. Tworząc program festiwalu staramy się prezentować naszym odbiorcom muzykę ciekawą i przede wszystkim taką, jaką trudno znaleźć w programach innych imprez folklorystycznych i folkowych. Naszym głównym celem jest pokazanie jak muzyka tradycyjna inspiruje profesjonalnych artystów łączących współczesne brzmienia z tradycyjnym folklorem. Ich dorobek i sukcesy zdecydowały o tym, że NCK zostało w roku 2005 zaproszone jako partner do współorganizacji Festiwalu Folkowego Europejskiej Unii Radiowej. Festiwale te co roku odbywają się w innym kraju, a zrealizowany w Gdańsku został uznany za niezwykle udany zarówno pod względem merytorycznym, jak i organizacyjnym. Koncerty 20 zespołów na 2 scenach – w Centrum Św. Jana i plenerowej na Długim Targu – przyciągnęły tysiące gdańszczan i turystów.
W 2006 roku Festiwal odbędzie się w sierpniu podczas Jarmarku Św. Dominika w Gdańsku. Organizator: Nadbałtyckie Centrum Kultury, Urząd Miejski w Gdańsku, Międzynarodowe Targi Gdańskie S.A.

5. II Festiwal Kultur ?wiata „Okno na ?wiat” (7 – 10 września 2006)
Druga edycja Festiwalu będzie kontynuacją i rozwinięciem formuły festiwalu zrealizowanego w roku 2005, kiedy to na scenie plenerowej w Gdyni ponad 80 wykonawców wystąpiło dla ok. 5000 widzów. Liczną publiczność przyciągnęła także debata Odzyskiwanie wolności, w której wzięli udział Krystyna Kurczab-Redlich, pisarze Jahym Topol z Czech, Dubrawka Ugreąić z Chorwacji, Serhij żadan z Ukrainy oraz ambasador RPA Febe Potgieter-Gqubule. Debatę poprzedziło spotkanie z pisarzami pod hasłem Czytanie w Janie (w gdańskim Centrum Św. Jana).
Także w roku 2006 koncertom towarzyszyć będą intelektualne debaty, wystawy i spotkania z pisarzami. Zaprezentują się w nim obywatele zagraniczni mieszkający na stałe w Polsce, biorący czynny udział w tworzeniu kultury: muzycy, artyści plastycy, pisarze, aktorzy, filmowcy, twórcy video i inni. Zaproszeni goście zaprezentują się na scenie plenerowej, ulicach, w klubach muzycznych oraz galeriach Gdyni. Na otwarte dla publiczności sympozja i wykłady zaproszeni zostaną m.in. attachÓs kulturalni pracujący przy wydziałach kultury ambasad zagranicznych mających siedzibę w Polsce.
Spodziewamy się, że w wydarzeniu tym wezmą udział przedstawiciele ponad dwudziestu krajów z kilku kontynentów. Konsekwencją tego wielokulturowego spotkania będą wielorakie korzyści: poznanie kultur narodowych, lepsze zrozumienie i porozumienie między narodami. Wydarzeniu temu towarzyszyć będzie poszerzona wymiana kulturalna – dzięki obecności przedstawicieli dyplomacji możliwe stanie się „pośrednictwo” w promowaniu artystów w różnych krajach.

6. IV Festiwal Muzyki Dawnej Anima Musica (Gdańsk, październik 2006)
W ramach estońsko-polskiego festiwalu w Gdańsku odbędzie się koncert estońskiego zespołu muzyki dawnej Baltic Baroque. Koncert wpisuje się w projekt „connect…”, którego Nadbałtyckie Centrum Kultury jest współorganizatorem. Liderem projektu jest Estonian Association of Professional Musicians z Tallina

7. IV Pomorskie Zaduszki Artystyczne „Nie wszystek umrę…” odbędą się 1 listopada. Projekt jest poświęcony zmarłym artystom, twórcom i naukowcom, którzy odeszli w ciągu roku, ale na stałe pozostaną w pamięci a ich dzieła są świadectwem kultury regionu. Pamięć o zmarłych artystach i ich dziełach jest mottem zaduszek – wypominek.
W ramach projektu odbędzie się koncert, będący wypowiedzią intermedialną artystów (niejednokrotnie cytujący z dorobku naszych Nieobecnych), połączony z projekcją filmową i wizualizacjami, czytaniem fragmentów poetyckich i muzyką wykonywaną na żywo. Temu niezwykłemu wydarzeniu towarzyszy folder, w którym przypominamy tych, co odeszli.

8. X Międzynarodowy Festiwal Muzyki Kameralnej Musica nos unit (listopad/grudzień 2006)
Festiwale „Musica nos unit” organizowane corocznie przez Gdańskie Stowarzyszenie Miłośników Muzyki i Nadbałtyckie Centrum Kultury, zdobyły sobie już trwałą pozycję w kalendarzu kulturalnym Gdańska, są imprezą docenianą przez władze lokalne i wojewódzkie oraz lokalną i ogólnopolską krytykę. Przez wiele lat stworzona dzięki Festiwalowi scena kameralna jest jednym z nielicznych profesjonalnych miejsc wymiany artystycznej w kategorii solistów, niewielkich zespołów muzycznych.
Przyszłoroczna, dziesiąta edycja Festiwalu będzie szczególnie uroczysta, przede wszystkim ze względu na jubileusz 10-lecia powstania Gdańskiego Stowarzyszenia Miłośników Muzyki, jak również międzynarodowe obchody 250. rocznicy śmierci Wolfganga Amadeusza Mozarta. Wzorem lat poprzednich i niezwykle udanej dotychczasowej współpracy z partnerami szwedzkimi, planujemy zaproszenie m.in. zespołu kameralnego ze Szwecji specjalizującego się w wykonawstwie dzieł kameralnych mistrza epoki klasycznej – W.A. Mozarta.

II. Wystawiennictwo
NCK dysponuje dwoma wnętrzami wystawienniczymi: galerią w Ratuszu Staromiejskim
i – zwłaszcza – wnętrzem kościoła Św. Jana. Te dwie przestrzenie pozwalają na aranżacje wystaw kameralnych, indywidualnych, jak i tematycznych – kuratorskich, zbiorowych przez cały rok – przynajmniej raz w miesiącu odbywa się wernisaż kolejnej ekspozycji.
Nie tylko prezentujemy najnowsze warsztaty i objawienia artystyczne z naszego regionu (m.in. fotografie Grzegorza Gorczyńskiego, ceramika Katarzyny Jóźwiak-Moskal, ilustracje Michała Erszkowskiego, rysunek Hanny Solway, malarstwo Krzysztofa Polkowskiego), ale też pochodzących z krajów Unii Europejskiej (tkanina artystyczna z Estonii, Symfonia wielkiego miasta – fotografia artystów polskich i portugalskich).
Część planowanych wystaw to „elementy składowe” większych projektów – Europy spełnionej?, Festiwalu Okno na świat (Sztuka Nigerii, wystawa fotografii „Obcy wśród swoich”); Lekcji gotyku w Gdańsku.
Sami także animujemy zjawiska artystyczne z kręgu plastyki: w przyszłym roku odbędzie się pierwszy od lat Konkurs Malarstwa Marynistycznego, realizowany wspólnie z Centralnym Muzeum Morskim. Od 10 lat organizujemy konkurs fotograficzny Gdańsk Press Photo im. Zbigniewa Kosycarza. W dowód uznania patronat honorowy nad tym projektem od kilku lat sprawują Marszałek Województwa Pomorskiego i Prezydenci Miast Gdańska, Gdyni i Sopotu. Jubileuszowa, X edycja konkursu dla fotoreporterów i amatorów, jak co roku zwieńczona zostanie wystawą najlepszych zdjęć.
Stała, współpraca z gdańską Akademią Sztuk Pięknych, co roku przynosi bardzo interesujące projekty, których autorami są zarówno Mistrzowie – wykładowcy ASP, jak i ich uczniowie. W cyklu Mistrz i uczniowie zaprezentujemy rzeźby i obiekty Wojciecha Mokwińskiego, Roberta Kai i ich dyplomantów – to trzy pokolenia artystów z gdańskiej ASP.

III. Konferencje, publikacje
Spotkania specjalistów z różnych dziedzin sprzyjają nie tylko wymianie informacji, ale i rozwojowi metod realizacji zadań określonych tematem konferencji, sesji, sympozjów. Debaty prowadzone na forum znawców problematyki prezentują najnowsze osiągnięcia naukowo-badawcze wraz z sposobami i technikami zastosowawczymi. Często konferencje stanowią część składową innych, omówionych tu projektów NCK. Szczególną uwagę chcemy zwrócić na projekt niezwykle istotny ze społecznego punktu widzenia, jaką jest konferencja Terapia i Twórczość, jej kolejna edycja, odbędzie się w końcu listopada 2006.
Coroczne konferencje mają charakter interdyscyplinarny – prezentowane są działania pozostające na pograniczu różnych dziedzin kultury i sztuki, pedagogiki, socjologii, psychologii oraz medycyny. Zakres merytoryczny projektu obejmuje świadome wykorzystanie właściwości procesu twórczego w pracy z różnymi grupami ludzi, zwłaszcza zagrożonymi społecznym wykluczeniem (osoby niepełnosprawne, „trudna” młodzież, bezrobotni, ofiary przemocy etc). Do udziału zapraszamy artystów i terapeutów realizujących w praktyce idee terapii poprzez twórczość oraz przedstawicieli środowisk naukowych zajmujących się tym problemem. Konferencjom towarzyszą prezentacje artystów, których działalność łączy się z taką terapią.
Cele projektu są wciąż te same, bo choć tegoroczna konferencja będzie już piątą, to pojawiają się nowe metody pomocy niepełnosprawnym, które warto popularyzować:
* upowszechnienie idei terapii poprzez twórczość jako ważnego sposobu budowania poczucia własnej wartości oraz więzi społecznych
* prezentacja doświadczeń oraz prawnych i teoretycznych rozwiązań europejskich
* zainicjowanie dyskusji w środowiskach polskich i europejskiej architektów, historyków sztuki oraz animatorów kultury na temat przystosowania obiektów architektonicznych do potrzeb prawdziwie ogólnodostępnej działalności kulturalnej
* konfrontacja stanowisk osób odpowiedzialnych za kształtowanie polityki społeczno-kulturalnej oraz przedstawicieli środowisk zaangażowanych w terapię poprzez twórczość m.in. stowarzyszeń, fundacji, organizacji samorządowych etc.
* aktywizacja środowiska osób zagrożonych wykluczeniem społecznym poprzez włączenie w realizację projektu
* nagłośnienie problemu w odbiorze społecznym, zainteresowanie nim odpowiednich władz
* ułatwienie przepływu informacji o realizowanych w kraju i za granicą projektach
* wskazanie możliwości zdobywania funduszy na projekty
* nawiązanie długofalowej współpracy osób i organizacji uczestniczących w konferencji.

Publikacje:
Publikacją, którą wydamy w II kwartale 2006, będą Fortyfikacje Gdańska – materiały z dwóch edycji Bałtyckiego Festiwalu Nauki. W książce znajdą się nie tylko artykuły omawiające unikalne w skali światowej zabytki sztuki fortyfikacyjnej z przełomu XVI i XVII wieku oraz późniejsze, ale i bogata ikonografia, przedstawiająca mapy i plany, a także zdjęcia z działań artystycznych podejmowanych w obrębie Wisłoujścia, Grodziska itp. Będzie to dwudziesta szósta pozycja w dotychczasowym dorobku wydawniczym Nadbałtyckiego Centrum Kultury.
Pragniemy podkreślić, że ta książka nie wyczerpuje tematu działalności wydawniczej NCK. Na bazie współpracy z instytucjami kultury Pomorza, na zamówienie Samorządu Województwa Pomorskiego w Gdańsku, podjęliśmy się także koordynacji prac nad tworzeniem Leksykonu kultury Pomorza XX wieku – dzieła przekrojowego, obejmującego swym zasięgiem terytorialnym Pomorze Nadwiślańskie, a więc województwo pomorskie, część kujawsko-pomorskiego oraz Elbląg. Wyznacznikiem merytorycznym jest w tym dziele kultura polska. Inne zaistnieją tylko o tyle, o ile są obecne w świadomości współczesnych Pomorzan (np. Grass w przekładach). W skład Komitetu Redakcyjnego, którym kieruje prof. Józef Borzyszkowski, wchodzą specjaliści z różnych dziedzin kultury (znawca teatru, muzyki, literatury, sztuk plastycznych, folkloru), m.in. prof. Wiktor Pepliński, dr hab. Ewa Nawrocka, dr Jolanta Maria Sołtysik i in. Trwają intensywne prace nad leksykonem

Program „Europa Nowsza” skierowany jest do twórców i mieszkańców Pomorza i Europy oraz publiczności polskiej i międzynarodowej, licznie odwiedzającej Gdańsk. W każdej z części składowych programu weźmie udział od 150 do 1000 osób. Przewidujemy, że łączna liczba bezpośrednich odbiorców programu wyniesie nie mniej niż 25 tys. osób. Liczby osób informowanych za pośrednictwem mediów europejskich – radia, telewizji, prasy – nie jesteśmy w stanie policzyć.