Termin: 28.08.2025 g. 10:00-17:00
Miejsce wydarzenia: park przy Lennusadam, ul. Vesilennuki, Tallin
Na zaproszenie Instytutu Fińskiego w Tallinnie oraz Estońskiego Muzeum Morskiego Ambasada RP w Tallinnie prezentuje przy Lennusadam ekspozycję Nadbałtyckiego Centrum Kultury „Czy będzie z nami Bałtyk?”
Zagrożone katastrofą ekologiczną Morze Bałtyckie to temat niezwykle aktualny zarówno dla nas, mieszkańców nadmorskich okolic, jak i dla wszystkich kochających i odwiedzających tereny nadbałtyckie.
Pięć artystek: Joanna Czaplewska z Polski, Rasa Joni z Litwy, Lucija Mrzliak z Estonii, Gundega Muzikante z Łotwy oraz Justyna Nyka z Norwegii stworzyły ilustracje do tekstu książeczki „Baltek”, napisanej przez Annę Czerwińską-Rydel. Każda z ilustratorek na swój sposób zinterpretowała historię Baltka – młodego, bardzo mądrego dorsza, który wraz z innymi mieszkańcami morza martwi się o przyszłość zaśmieconego plastikiem Bałtyku.
Sposób, w jaki przedstawiła podwodny świat Joanna Czaplewska, sprawia, że od razu czujemy emocjonalną więź z bohaterami książeczki. Za serce chwyta zwłaszcza Baltek, apelujący do dzieci o pomoc. Dlatego właśnie on i jego koledzy stali się przewodnikami po tej wystawie.
W pracach Rasy Joni niebezpieczeństwo grożące morzu zasugerowane jest przy pomocy koloru: zjadliwego, jakby toksycznego różu.
U Luciji Mrzljak widzimy z kolei delikatne, drobiazgowo opracowane formy: krewetkę uwięzioną w butelce i małą rybkę na tle rękawicy. Kiedy zdajemy sobie sprawę, że większość z tych pięknie dobranych kolorystycznie przedmiotów nie powinna w ogóle znaleźć się w morzu, robi nam się trochę nieswojo.
Na jednej z ilustracji Gundegi Muzikante zauważamy fokę zaplataną w sieci. Artystka bardzo obrazowo ukazała ten problem ekologiczny – ocenia się, że w samym Bałtyku zagubionych sieci widmo, które stanowią śmiertelną pułapkę dla zwierząt, może być aż osiemset ton.
Charakterystyczna technika, jakiej używa Justyna Nyka – odręczne rysunki piórkiem i tuszem – nadaje jej ilustracjom dużą wyrazistość. Odrealnione zwierzęta pływają w pustej przestrzeni, w której od czasu do czasu pojawiają się mocne, ciemne akcenty – śmieci. Czy tak będzie wyglądał Bałtyk za kilka lat?
Wystawę dopełniają fantastyczne kukły, zaprojektowane i uszyte przez Grażynę Rigall. Maskotki mają wyjątkowy charakter – artystka wykorzystała do ich stworzenia przedmioty stare i przeznaczone do wyrzucenia, odpowiadając tym samym na prośbę Baltka, który zachęca dzieci do ograniczania zużycia tworzyw sztucznych.
Czy Bałtyk stopniowo przekształci się w zarastający, coraz uboższy w życie akwen, który zamieszkiwać będą nie dorsze i foki a bakterie i glony? Czy coraz płytsza woda zamieni się w zieloną, zawiesistą breję i tylko wieczne sinice będą pamiętały, że ten bagnisty obszar był kiedyś Morzem Bałtyckim? A co, gdy zamiast po piasku, spacerować będziemy po hałdach mikroplastiku, ciągnących się wzdłuż bezkresnego morza śmieci? A jeśli morze zniknie zupełnie, to czy przetrwają baśnie, legendy i mityczne morskie stwory?
Tego nie wiemy, ale wszyscy możemy przyczynić się, do zmiany tego stanu, choćby to były drobne kroki…
Zapraszamy do zwiedzania wystawy!
Anna Misiek / NCK- kuratorka projektu
Monika Konca / NCK - kuratorka wystawy
Sławomira Borowska-Peterson / Ambasada RP w Tallinnie – kuratorka ekspozycji na terenie Estonii
Wystawa „Czy będzie z nami Bałtyk?” została przygotowana i udostępniona przez Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku, organizatora corocznych Bałtyckich Spotkań Ilustratorów.
Wydarzenie w ramach programu kulturalno-edukacyjnego polskiej prezydencji w RPMB 2025-2026 ekspozycję w Estonii prezentuje Ambasada RP w Tallinnie.
Więcej informacji:: www.gov.pl/web/estonia/ambasada
