zdjęcie okładki tomu "rybka, róża, bunt" różwe tło, portret kobiety, ilustracja roślinna
27.11.2025

„Rybka Róża bunt”. O Róży Ostrowskiej rozmawiamy z prof. Ewą Graczyk i Andrzejem Facem

Termin: 27.11.2025, godz. 18.00-20.00

Miejsce wydarzenia: NCK — Ratusz Staromiejski

Wstęp: wolny

Udogodnienia: pętla indukcyjna

 

Wilnianka na Kaszubach, pisarka niemal zupełnie wygumkowana przez autorytarne władze, gospodyni w domu pełnym kobiet, krytyczka patriarchalnej przemocy, opiekunka zwierząt, przyjaciółka, partnerka, buntowniczka. W ostatni czwartek listopada w NCK Gdańsk odbędzie się spotkanie poświęcone twórczości Róży Ostrowskiej, będzie to prezentacja tomu „Rybka Róża bunt”. Wśród prelegentów znajdą się prof. Ewa Graczyk oraz Andrzej Fac

Na tom „Rybka Róża bunt” składają się: debiutanckie opowiadanie „Itka Fejgus” (1948), opowiadanie „Dziesięcioro przykazań siostry Imeldy” (1956), pierwsza i najsłynniejsza powieść autorki – „Wyspa” (1972) i fragment niedokończonej powieści „Mój czas osobny” (1977).

Tak o książce pisze Ewa Graczyk w posłowiu:

„(…) «Róża», bo najprościej, tak pisarka miała na imię, a rozmaite wersje postaci autorsko/aktorskiej są filarami podtrzymującymi światy przedstawione literackich tekstów. «Róża» także dlatego, że imię to przypomina o świetnym złym wyglądzie Ostrowskiej (imię to nadawano często żydowskim dziewczynkom z ludu). «Rybka» nawiązuje do Mickiewiczowskich «Ballad i romansów» (ale przywołanie kaszubskich jezior i gomułkowskiej przyduchy też jest ważne), gdyż, jak sądzę, zwłaszcza dla «Wyspy» kluczowy jest aspekt romantycznej, ludowej, metafizycznej fantastyki wszechobecnej w metaforyce oraz w powracających cyklicznie mikronarracjach poetyckiego tekstu. Ostatni człon tytułu przypomina, że nieposłuszeństwo było dla twórczyni równie naturalne jak oddychanie”.

prof. dr hab. Ewa Graczyk – literaturoznawczyni feministyczna i działaczka społeczna, profesora na Uniwersytecie Gdańskim. Autorka książek; między innymi: „Ćma. O Stanisławie Przybyszewskiej” (1994) oraz „Przed wybuchem wstrząsnąć” (o Witoldzie Gombrowiczu, 2004). Działaczka trójmiejskich grup kobiecych, współzałożycielka koła naukowego gender na Uniwersytecie Gdańskim. Nominowana do Nagrody Literackiej „Nike” 2006 oraz do Nagrody Literackiej Gdynia 2014.

Andrzej Fac – poeta, bibliotekarz, animator kultury i wydawca. Studiował polonistykę, kulturoznawstwo i filozofię. Publikował, m.in. w „Tytule”, „Pomeranii”, „Tyglu Kultury”, „Blizie” i Autografie”. Opublikował zbiory poezji: „Być może Coś innego” (2011), „Rodzaj Męski Dokonany” (2015) oraz poemat „Elegie Gdańskie” (2011). Jest współautorem bibliografii „Gdańsk w literaturze: od 997 roku do dzisiaj” i książki „Róża Ostrowska. Bibliografia oraz trzy szkice o życiu i twórczości”. Laureat Konkursu Poetyckiego im. Mieczysława Czychowskiego (2008), Konkursu Jednego Wiersza im. Stanisława Gostkowskiego (2010), Nagrody Prezydenta Miasta Gdańska w dziedzinie kultury. Stypendysta Güntera Grassa.

Spotkanie poprowadzi dr Hanna Łozowska – literaturoznawczyni, dziennikarka, kuratorka wydarzeń literackich, wiceprezeska Fundacji Terytoria Książki, autorka bloga Halo Książki.

Wydarzenie odbędzie się z udziałem fotografa i/lub ekipy filmowej, którzy zrealizują reportaż w celach dokumentacyjnych i promocyjnych. Uczestnictwo w wydarzeniach oznacza zgodę na wykorzystanie wizerunku do ww celów.