Siedem wyjątkowych osób zostało docenionych za ich wkład w budowanie pozytywnej zmiany poprzez działania kulturalne w województwie pomorskim w 2024 roku.
Pomorska Nagroda dla Liderek i Liderów Kultury – Nagroda Teodory została zainicjowana przez Samorząd Województwa Pomorskiego, a jej organizatorem jest Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku. Nagroda ma na celu wyróżnienie i uhonorowanie osób, które wykorzystują działania kulturalne jako narzędzie do budowania pozytywnej zmiany w swoich lokalnych społecznościach.
Uroczysta inauguracja Nagrody Teodory odbyła się podczas Dnia Działających w Kulturze 28 maja 2024 roku w Centrum św. Jana w Gdańsku.
Oto nominowani do Nagrody Teodory za rok 2024:
Ewa Orzechowska, Grupa Brzozaki, Grupa Pomost
Nauczycielka z doświadczeniem międzynarodowym, która po przeprowadzce do Polski zainicjowała i od 18 lat prowadzi Grupę Brzozaki w Chośnicy, aktywizując dzieci i młodzież z okolicznych wsi poprzez działania teatralne i kulturalne. Wspólnie z podopiecznymi odkrywa lokalną historię, kulturę kaszubską i bogactwo przyrodnicze, czego efektem są m.in. kontynuowana od 2006 roku tradycja kolędnicza Gwiżdżów, liczne filmy i przedstawienia inspirowane opowieściami mieszkańców oraz projekty ekologiczne, takie jak "Nasze Mokradła - Nasza Przyszłość". Ewa Orzechowska jest także współzałożycielką Grupy Pomost, która realizuje integracyjne wymiany młodzieży afgańsko-kaszubskiej i czeczeńsko-kaszubskiej oraz wspiera ośrodki dla cudzoziemców. Dzięki swojej inicjatywie i zaangażowaniu, Ewa Orzechowska ożywiła życie kulturalne w małej kaszubskiej miejscowości, integrując społeczność i inspirując młode pokolenie do twórczego działania oraz odkrywania piękna swojej lokalnej ojczyzny.
Michał Miegoń
Inicjator i kurator szeregu działań kulturalnych w regionie Trójmiasta w 2024 roku, mających na celu popularyzację lokalnej historii, artystów oraz animację kultury w dzielnicach Gdyni. Był kuratorem projektu "Ogródki Dźwiękowe", cyklu ekologicznych koncertów w gdyńskich dzielnicach, który integrował lokalną społeczność i promował młodych artystów. Zainicjował również pierwszy przegląd Nowej Muzycznej Sceny Kaszubskiej "Mùzyczny Tôrg" w Gdyni, przybliżając bogactwo współczesnej muzyki kaszubskiej mieszkańcom Trójmiasta. Ponadto, w Muzeum Miasta Gdyni stworzył cykl wykładów regionalnych "Mateczniki" i "Tożsamości", a poprzez inicjatywę "Inne Szlaki" prowadził spacery historyczne po Gdyni i Gdańsku, angażując mieszkańców w odkrywanie lokalnego dziedzictwa. Jego różnorodne inicjatywy w znaczący sposób przyczyniły się do ożywienia kulturalnego w mniej popularnych dzielnicach Gdyni, wzmocniły poczucie lokalnej tożsamości oraz stworzyły nowe przestrzenie do integracji i uczestnictwa w kulturze dla mieszkańców Trójmiasta.
Sulisława Borowska
Animatorka kultury, edukatorka dorosłych i trenerka z wieloletnim doświadczeniem, od dzieciństwa związana z Kaszubskim Uniwersytetem Ludowym w Wieżycy. Dzięki swojemu interdyscyplinarnemu wykształceniu i szerokim kompetencjom aktywnie działa na rzecz społeczności lokalnych, głównie na Kaszubach, aktywizując ich potencjał kulturowy i społeczny. Jest współtwórczynią innowacyjnych metod edukacji animatorek kultury, realizuje programy szkoleniowe dla seniorów (m.in. nominowany do nagrody REGIOSTARS 2023 projekt NESTOR 2.0), prowadzi warsztaty rękodzieła, organizuje plenery sztuki oraz inicjuje programy takie jak Uniwersytet dla Kobiet Aktywnych i Akademia Dialogowania dla Młodych. Od ponad dekady zaangażowana jest w Bytowskie Forum Animatorek Kultury oraz inicjatywy ETNO-TANK.PL. Jej praca przynosi widoczne, pozytywne zmiany w społeczności lokalnej, przyczyniając się do jej integracji, rozwoju kulturalnego oraz obywatelskiego zaangażowania.
Piotr Zatoń
Prezes Zarządu Fundacji Aby Chciało Się Chcieć (od 2011 roku) oraz Dyrektor Gminnego Ośrodka Kultury w Sulęczynie (od 2024 roku). Jako prezes Fundacji ACSC zainicjował i wyprodukował film "Jutro będzie padać" (premiera kinowa 2023), który poruszając ważną dla Kaszubów tematykę historyczną, spotkał się z ogromnym uznaniem i wdzięcznością ze strony lokalnej społeczności, czego dowodem były liczne wzruszone reakcje widzów i wysoka oglądalność filmu w Internecie. Od czasu objęcia funkcji dyrektora GOK w Sulęczynie, Piotr Zatoń zyskał szerokie poparcie mieszkańców i lokalnych władz dzięki znaczącemu ożywieniu życia kulturalnego gminy. Jego starania zostały docenione m.in. poprzez przyznanie dodatkowych środków na działalność ośrodka przez Wójta Gminy Sulęczyno oraz decyzję Rady Sołeckiej o wsparciu inicjatyw GOK-u z funduszu sołeckiego. Wyrazem uznania dla jego działań było również zaangażowanie lokalnych sponsorów, w tym podmiotów prywatnych oraz zagranicznych, w realizowane projekty.
Patrycja Blindow
Kino Żeglarz w Jastarni jest ostatnim prawdziwym kinem na Półwyspie Helskim, stanowiącym unikalne i ważne centrum kultury dla mieszkańców regionu. Od 1991 roku z pasją prowadzone jest przez trzy pokolenia kobiet z kaszubskiej rodziny Blindow - Urszulę, Dagmarę i Patrycję, które traktują swoją działalność jako misję. Prezentując ambitny repertuar i organizując liczne wydarzenia kulturalne, takie jak Dni Filmu Kaszubskiego, projekcje filmów po kaszubsku czy Baltic Surf Film Festival, Kino Żeglarz aktywnie uczestniczy w życiu społeczności lokalnej, promując kulturę i historię regionu. Fakt, że kino działa bez dotacji i pozyskuje środki ze zbiórek społecznych, świadczy o silnym wsparciu i poczuciu jego wartości wśród mieszkańców, dla których jest nie tylko miejscem projekcji filmowych, ale także przestrzenią spotkań i integracji.
Jarosław Marciszewski
Lider zespołu Remont Pomp działającego przy Polskim Stowarzyszeniu na Rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, w którym wspólnie z osobami z niepełnosprawnością intelektualną, muzykami i wolontariuszami tworzy unikalną muzykę inspirowaną etnicznymi i eksperymentalnymi brzmieniami. Zespół, istniejący od 22 lat, był pionierem w Polsce. Jako pierwsi nagrali profesjonalną płytę, zrzeszając osoby z niepełnosprawnością intelektualną. W ubiegłym roku Jarosław Marciszewski koordynował międzynarodowy projekt „Different Sounds”, realizowany we współpracy z organizacjami ze Szwecji i Niemiec, którego celem było stworzenie publikacji promujących prawa artystów, szacunek dla różnorodności i alternatywną komunikację. Jest także odpowiedzialny za koordynację innych międzynarodowych projektów w PSONI koło w Gdańsku, takich jak GINA (związany z edukacją ekologiczną) oraz PRIME (skupiający się na zwiększeniu uczestnictwa osób z niepełnosprawnością w projektach międzynarodowych UE). Jarosław Marciszewski tworzy platformy do artystycznej ekspresji i integracji osób z niepełnosprawnością intelektualną, zarówno na poziomie lokalnym, jak i międzynarodowym.
Renata Sztabnik
Dyrektorka Biblioteki Publicznej w Kobylnicy, członkini Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich oraz Ogólnopolskiego Forum Bibliotek Mobilnych. Dzięki inicjowanym przez nią projektom społeczność lokalna ma możliwość współtworzenia działań kulturalnych i edukacyjnych. Największym i najbardziej innowacyjnym przedsięwzięciem pod jej kierownictwem było wprowadzenie w 2023 roku Bibliobusu, mobilnej biblioteki, która rewolucjonizuje dostęp do kultury na obszarach wiejskich. Kulminacja projektu nastąpiła w 2024 roku. Mobilna biblioteka obsługuje 20 miejscowości w gminie. Jest to jedyny taki pojazd w północnej Polsce i jeden z czterech działających w kraju. Bibliobus dociera do osób najbardziej wykluczonych: seniorów, osób niepełnosprawnych, rodzin z dziećmi oraz pacjentów Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego Psychiatrycznego. Dzięki tej inicjatywie mieszkańcy mogą korzystać z oferty biblioteki niemal „pod drzwiami” swoich domów, co likwiduje bariery komunikacyjne i społeczne.
O Nagrodzie Teodory:
Pomorska Nagroda dla Liderek i Liderów Kultury – Nagroda Teodory ma na celu uhonorowanie osób, które swoją pasją, zaangażowaniem i innowacyjnymi działaniami w znaczący sposób przyczyniają się do rozwoju i promocji kultury w województwie pomorskim. Nagroda podkreśla rolę liderów i liderek, którzy inspirują, integrują społeczności i tworzą nowe przestrzenie dla kultury. Patronką nagrody jest Teodora Gulgowska (1860-1951), liderka społeczna, która zainicjowała rozwój lokalnego rzemiosła we Wdzydzach. Inicjatorem nagrody jest Samorząd Województwa Pomorskiego a organizatorem Nadbałtyckie Centrum Kultury w Gdańsku.
Gala wręczenia Nagrody Teodory za rok 2024
Gala wręczenia Nagrody Teodory za rok 2024 odbędzie się podczas Dnia Działających w Kulturze 2025, który w tym roku potrwa aż dwa dni: 28 i 29 maja. Pierwszego dnia wydarzenia, uczestnicy wezmą udział w warsztatach. Drugiego, 29 maja, spotkanie przeniesie się do Centrum św. Jana, gdzie głównym tematem będzie docenianie pracy, sukcesów i wyzwań w sektorze kultury. To właśnie podczas tego dnia, w ramach Dnia Działających w Kulturze, po raz pierwszy wręczona zostanie Pomorska Nagroda dla Liderek i Liderów Kultury – Nagroda Teodory. W programie przewidziano także wystąpienia eksperckie, debatę, spotkania i sesje stolikowe z Nominowanymi, a także inne aktywności.
W tegorocznej, inauguracyjnej edycji Pomorskiej Nagrody dla Liderek i Liderów Kultury – Nagrody Teodory wpłynęły 82 zgłoszenia dotyczące 76 nominacji, co świadczy o ogromnym zaangażowaniu i bogactwie inicjatyw kulturalnych w regionie. Za wybór zarówno osób nominowanych, jak i laureatów (Zgodnie z Regulaminem Nagrody pierwszej edycji) odpowiada jury złożone z: uznanych ekspertek i praktyczek w dziedzinie kultury, przedstawicielki lokalnych mediów, Samorządu Województwa Pomorskiego oraz Organizatora Konkursu: Renata Malcer-Dymarska, przedstawicielka Organizatora, Przewodnicząca Jury, Katarzyna Huńko, przedstawicielka Organizatora, Beata Jaworowska, przedstawicielka Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, Renata Wierzchołowska, przedstawicielka Departamentu Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego, Marzena Bakowska-Olszowy, przedstawicielka mediów, Magdalena Ulejczyk, ekspertka, praktyczka kultury.
